مقدمه

برنامه ی آموزش مهارتهای زندگی چیست؟

  آموزش مهارت‌های زندگی برای پیشگیری از اعتیاد پیش از آغاز بحث اصلی ، لازم است اصطلاح توانایی روانی( psychological competence) ، توضیح داده شود. . قدرت سازگاری افراد در مهارت‌های زندگی برای پیشگیری از اعتیاد در جامعه برابر نیست. در یک محیطمشابه اجتماعی ، برخی انسان ها، توان مقابله با مشکلات و انتظارات را در اندک زمانی از دست می دهند و خیلی زود در دام انزوا وافسردگی یا عملکرد نامناسب ( رفتار ضد اجتماعی ، تخریبی و …)گرفتارمی شوند،درمقابل عده ای با اندیشه و تحلیل موقعیت، بهرفتاری سازگارانه و همراه با تحمل روی می آورند. آنان همواره به راه های مؤثر و مفید می اندیشند و به درستی می دانند که راهیبرای حل مسئله وجود دارد .

نقش این توانایی در ارتقای بهداشت و سلامت در هر سه جنبة جسمانی، روانی و اجتماعی، بسیار بااهمیت است. در شرایطی که این توانایی در ما ضعیف باشد و کارایی لازم را نداشته باشد، به هنگام مواجهه با فشارهای روانی و موانعزندگی، توان کافی باری مقابله را نداریم و در نتیجه، بروز حالت های آزاردهنده روانی نظیر خشم، غمگینی و ناامیدی اجتناب ناپذیرخواهد شد. در چنین وضعیتی سازگاری ما به هم می ریزد و ممکن است رفتارهای نامناسبی از ما سر زند. بنابراین برنامه آموزشمهارتهای زندگی یک برنامه ی پیشگیرانه و ارتقایی می باشد . این برنامه به منظور ارتقای سطح بهداشت روان و پیشگیری از آسیبهای روانی _ اجتماعی تهیه گردیده است .

 

مهارت های زندگی ، ما را قادر می سازد دانش ، نگرش ها و ارزش های مان را به توانایییواقعی و عینی تبدیل کنیم. هرکسی باید یاد بگیرد که «چه کاری را باید انجام دهد و چگونه آن کار را انجام دهد». یادگیری موفقیتآمیز مهارت ها ی زندگی احساس ما را در مورد خود و دیگران تحت تأثیر قرار می دهد. بنابراینمهارت های زندگی مجموعه ای از توانایی هایی است که قدرت سازگاری و رفتار مثبت و کارآمد را افزایش داده و باعث میشود که افراد مسؤلیت های مربوط به نقش اجتماعی خود را پذیرفته و بدون صدمه زدن به خود و دیگران با چالش ها و مشکلاتزندگی روبه رو شده و انتخاب ها و رفتارهای سالمی در سرتاسر زندگی داشته باشند .

مهارت های زندگی چیست ؟

« مهارت های زندگی» عبارت اند از " مجموعه ای از توانایی ها که زمینة مقابله موثر با فشارهای روانی و ارایه رفتارهای مثبت و مفید را فراهم می آورند". این توانایی ها ، فرد را قادر می سازند مسئولیت های نقش اجتماعی خود را بپذیرند و بدون لطمه زدن به خود و دیگران، با خواست ها، انتظارات و مشکلات روزانه به ویژه در مشکلاتی که در ارتباط با دیگران به وجود می آید، به شکل مؤثری روبه رو شود.

پیامدهای برنامه ی آموزش مهارت های زندگی عبارتنداز:

 -          توانمند کردن افراد

-          ایجاد و افزایش مهارت تصمیم گیری

-          ارتقای مهارت تفکر انتقادی و خلاق

-          تقویت فرایند حل مسله

-          تحقق توانایی های بالقوه و انطاق با تغییرات زندگی ( مانند ساختار های خانوادگی ، جامعه و تغییرات طبیعی فرهنگ)

-          تقویت اعتماد به نفس ، عزت نفس و هویت فردی

-          ارتقای مهارتهای اجتماعی

-          تقویت فرآیند اجتماعی شدن

-          افزایش سازگاری روانی اجتماعی

-          افزایش مسؤلیت پذیری

-          پیشگیری از سوء مصرف مواد

-          پیشگیری از خشونت و پرخاشگری

-          کاهش تمایلات خودکشی

-          ایجاد و توسعه ی قضاوت صحیح

-          افزایش همدلی و درک افراد مختلف و فرهنگ های متفاوت

-          پیشگیری از روابط ناسالم بین دو جنس ، بی بند باری جنسی و ایدز

-          استحکام نهاد خانواده در جامعه

-          افزایش هویت ملی

-          افزایش خلاقیت و نو آوری در زمنیه های اجتماعی ، اقتصادی ، اجتماعی وصنعتی

به گزارش پايگاه اطلاع رساني پيشگيري نوين، این توانایی ها فرد را قادر می سازد تا مسئولیت و نقش های اجتماعی اش را بپذیرد و بدون لطمه زدن به خود و دیگران، با خواست ها، انتظارات و مشکلات رو به رو شود. ده مهارت زندگی که سازمان بهداشت جهانی مشخص نموده، عبارتند از:

مهارتهای زندگی را می توان به علت نزدیکی و همپوشی دو به دو به پنچ حوزه تقسیم کرد . برای ارتقای سلامت ، آموزش هر یک از این حوزه ها ، با هدف ایجاد توانایی های روانی و اجتماعی انجام می گیرد .

   خودآگاهی       ارتباطات موثر             تفکر خلاق            تصمیم گیری             مقابله با هیجان

        و                       و                          و                         و                               و      

    همدلی         ارتباطات بین فردی      تفکر انتقادی             حل مساله               مقابله با استرس